Een voornaam. De Van Dale geeft er de betekenis aan van “de bij de geboorte aan een kind toegekende naam”. Het is de naam waarmee iemand iedere dag door het leven gaat. In 2016 zijn er diverse nieuwe en creatieve namen aan baby’s gegeven, zoals de namen Eh, Kritiek, Hunk en T’exzayneau. Onder welke omstandigheden kan iemand zijn of haar voornaam wijzigen?

Een voornaam is een middel van persoonlijke en emotionele identificatie en heeft daarmee niet alleen betrekking op iemands privéleven en familie- en gezinsleven, maar ook op diens eigen identiteitsbesef. Onder omstandigheden is het mogelijk de voornaam te wijzigen.

Regels wijzigen voornaam: gevallen en voorwaarden

Het verzoek tot voornaamswijziging is gebonden aan wettelijke regels. Op basis van artikel 1:4 van het Burgerlijk Wetboek kan de rechtbank op verzoek van degene die de voornaam wenst te wijzigen of op verzoek van diens wettelijk vertegenwoordiger een voornaam wijzigingen. Een (gezaghebbende) ouder kan derhalve ook een verzoek tot wijziging van een voornaam van een kind doen indienen.

Een wijziging van de voornaam kan ook het schrappen of het toevoegen van een naam inhouden. Voor een voornaamswijziging dient er allereerst een voldoende zwaarwichtig belang te zijn. Het is derhalve niet mogelijk een voornaam te wijzigen simpelweg omdat iemand een andere naam mooier vindt.

Uit eerdere rechtspraak blijkt dat een verzoek tot voornaamwijziging onder meer kan worden gedaan:

• indien iemand een geslachtsverandering heeft ondergaan (zie o.a. de uitspraak van 22 oktober 2012 van de Rechtbank Den Haag);
• indien bij de aangifte per abuis een verkeerde voornaam is opgegeven, bijvoorbeeld wanneer aan alle mannelijke familieleden dezelfde voornaam wordt gegeven, maar dat deze naam bij één zoon niet is opgenomen in de registers van de burgerlijke stand (zie o.a. de uitspraak van 8 maart 2006 van de Rechtbank Utrecht);
• indien iemand vanwege een verandering in het geloof een andere voornaam wenst te dragen, omdat diegene bijvoorbeeld last ondervindt van het dragen van de voornaam die sterk verbonden is met een ander geloof, zoals bijvoorbeeld in de zaak van een man bij wie zijn huidige voornamen Antonius Maria voortdurend de associatie opriepen verbonden te zijn aan het katholieke geloof, terwijl hij daar juist afstand van had genomen (zie o.a. de uitspraak van 17 maart 2005 van het Gerechtshof Amsterdam en de uitspraak van 14 november 2012 van de Rechtbank Maastricht);
• indien iemand vanwege emigratie naar een anderstalig gebied een andere voornaam wenst te dragen, omdat de voornaam in de andere taal een negatieve betekenis heeft, zoals bijvoorbeeld in de zaak waarbij een vrouw met de voornaam Funda haar voornaam wenste te wijzigen omdat zij zich wenste te vestigen in de Dominicaanse Republiek, waar de naam Funda een negatieve betekenis heeft als “zak” of “vuilniszak”, en omdat zij de associatie met een bekende makelaarssite onplezierig vond (zie o.a. de uitspraak van 16 oktober 2013 van het Gerechtshof Den Haag).

De tweede voorwaarde waaraan moet worden voldaan, is dat de nieuwe voornaam geen ongepaste naam of geslachtsnaam mag zijn, tenzij deze tevens gebruikelijke voornamen zijn. Indien iemand derhalve een van de meest creatieve namen uit 2016 wenst te dragen –  zoals Hunk, Andrianiaina, Beuk, Eh of wellicht Eylul –  zou dat mogelijk kunnen zijn. Het verzoek van de man die zijn voornaam wenste te wijzigen in de naam ‘Dienaar van God’ werd echter afgewezen, omdat deze naam naar het oordeel van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden naar Nederlandse begrippen geen voornaam is, maar een omschrijving van een hoedanigheid.

Bij de beoordeling van het verzoek tot voornaamswijziging zal de rechter beoordelen of aan de genoemde voorwaarden wordt voldaan.

Beoordeling verzoek voornaamswijziging

Bij de beoordeling van het verzoek tot voornaamswijziging zal de rechter beoordelen of aan de genoemde voorwaarden wordt voldaan. Daarnaast zal de rechter een belangenafweging maken. Het zwaarwichtig belang van degene die de voornaam wenst te wijzigen, staat in die belangenafweging tegenover het maatschappelijk belang  bij een zo hoog mogelijke naamsconsistentie. De rechter zal derhalve moeten afwegen welk belang in de voorliggen de zaak zwaarder weegt. Dit is van vele factoren afhankelijk, waaronder de vraag in hoeverre iemand feitelijk last heeft van het dragen van de voornaam of de vraag in hoeverre sprake is van psychisch lijden door het moeten dragen van de voornaam.

Procedure

Voor het wijzigen van een voornaam dient een verzoekschrift bij de rechtbank te worden ingediend. In dit verzoekschrift dient gemotiveerd te worden waarom de gewenste voornaamswijziging een zwaarwichtig belang  dient zodat het maatschappelijk belang daarvoor dient te wijken. Het verzoekschrift tot wijziging van de voornaam moet door een advocaat worden ingediend.

Indien de rechtbank het verzoek toewijst, zal de rechtbank eveneens bepalen dat de gewenste voornaamswijziging wordt geregistreerd in de registers van de burgerlijke stand. Indien de rechtbank het verzoek afwijst, kan hoger beroep worden ingesteld tegen deze beslissing bij het gerechtshof en – indien het gerechtshof het verzoek eveneens afwijst – kan cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad.

Voornaam wijzigen?

Het opstellen en onderbouwen van het verzoek tot voornaamswijziging is maatwerk en het met succes afronden van de procedure is van vele factoren afhankelijk. Heeft u vragen over de mogelijkheden van een voornaamswijziging of twijfelt u over de haalbaarheid van een verzoek tot een voornaamswijziging, neem dan gerust vrijblijvend contact op ons kantoor en vraag naar een van onze familierechtadvocaten. U kunt te allen tijde bij ons terecht voor meer informatie en het maken van een afspraak .