Per 1 januari 2020 is de bijzondere positie van ambtenaren verdwenen met de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra). Met deze wet wordt het civiele arbeidsrecht van toepassing op ambtenaren, oftewel werknemers in dienst van de overheid.

Dit betekent bijvoorbeeld dat bij een geschil tussen ambtenaar en werkgever, niet de bestuursrechter maar de kantonrechter bevoegd is in geval van een procedure. Wel blijven op ambtenaren specifieke regels en arbeidsvoorwaarden van toepassing. De Wnra geldt niet voor medewerkers van politie en defensie, rechters en officieren van justitie en politieke ambtsdragers zoals Kamerleden, burgemeesters en wethouders.

Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra)

De wetgever beoogt met de Wnra meer eenvormigheid te creëren tussen de rechtspositie van ambtenaren en van “gewone” werknemers. Het uitgangspunt is dat de rechten van ambtenaren zoveel mogelijk gelijk zijn aan de rechten van werknemers in de private sector. Vanaf 1 januari 2020 is het civiele arbeidsrecht van toepassing op ambtenaren. Ambtenaren krijgen een arbeidsovereenkomst (van rechtswege) en de aanstelling voor ambtenaren verdwijnt.

Op grond van de Ambtenarenwet en andere wetten blijven er echter bijzondere regels gelden. De ambtelijke status verdwijnt namelijk niet. Zo blijven de bijzondere integriteitsregels bestaan. Ook moet de overheidswerkgever zich houden aan de beginselen van behoorlijk bestuur. Het gaat hierbij onder meer om het zorgvuldigheidsbeginsel en het maken van een juiste belangenafweging.

Zolang er geen nieuwe cao’s zijn afgesloten, blijven de huidige rechtspositieregelingen bij gemeente, provincie en rijksoverheid van toepassing. In deze regelingen is onder meer een aanspraak op een bovenwettelijke voorziening bij werkloosheid (bovenwettelijke WW-uitkering) vastgelegd.

Mede hierover heeft de kantonrechter van de Rechtbank Midden-Nederland op 29 november 2019 een uitspraak gedaan. Hoewel het hier om een arbeidsovereenkomst gaat en geen ambtelijke aanstelling, worden de bepalingen die verband houden met de normalisering van ambtenaren, reeds in de uitspraak betrokken.

kantonrechter: geen aanvullende voorziening bij verstoorde arbeidsverhouding

Het gaat om een medewerker in de functie van projectleider GBO provincies. GBO is de gemeenschappelijk organisatie die provincies ondersteunt met bepaalde diensten. Het gaat om een civielrechtelijke arbeidsovereenkomst waarop de Collectieve Arbeidsvoorwaardenregeling Provincies (CAP) van toepassing is.

De arbeidsovereenkomst is ontbonden vanwege een verstoorde arbeidsverhouding. De vraag die de kantonrechter dient te beantwoorden is of de medewerker aanspraak maakt op de aanvullende voorzieningen bij werkloosheid die in de arbeidsvoorwaardenregeling Provincie zijn opgenomen.

De CAP is omgezet in de Cao Provinciale Sector en aangepast aan de inwerkingtreding van de Wnra. Deze cao bepaalt dat alleen de ontslaggronden bedrijfseconomisch ontslag, langdurige arbeidsongeschiktheid en ‘andere omstandigheden’ zoals genoemd in art. 7:669 lid 3 BW aanspraak geven op een bovenwettelijke voorziening bij werkloosheid. Een verstoorde arbeidsverhouding geeft daarop dus geen aanspraak. Het ontslag op ‘overige gronden’ voor ambtenaren is in de cao niet vertaald naar een ontslag op grond van een verstoorde arbeidsrelatie maar naar ontslag op grond van ‘andere omstandigheden’.

Aan deze toen nog toekomstige cao kan echter niet worden ontleend dat de medewerker in 2019 al geen aanspraak heeft op een bovenwettelijke uitkering. De arbeidsovereenkomst wordt namelijk per 1 januari 2020 ontbonden zodat de Wnra en de cao niet van toepassing worden op de arbeidsovereenkomst tussen partijen.

De kantonrechter oordeelt dat bij een ontslag op grond van een verstoorde arbeidsverhouding in deze situatie (met toepassing van de oude arbeidsvoorwaardenregeling (CAP)) aanspraak bestaat op aanvullende voorzieningen bij werkloosheid (en derhalve geen recht bestaat op de wettelijke transitievergoeding). Impliciet stelt de kantonrechter dat op grond van de nieuwe cao geen aanspraak bestaat op een aanvullende voorziening in geval van een verstoorde arbeidsverhouding.

afsluiting

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel? Neem dan vrijblijvend contact op met één van onze specialisten arbeidsrecht.