Vakantie is essentieel voor herstel en ontspanning. Daarom is het recht op vakantiedagen wettelijk verankerd in het Nederlandse arbeidsrecht. Maar wat zegt de wet over vakantiedagen aanvragen?

Toch komen er bij het aanvragen van vakantiedagen vaak vragen kijken: wanneer mag je vrij nemen en wanneer mag een werkgever dat weigeren? In dit artikel zullen deze vragen aan de orde komen.

wettelijk recht op vakantiedagen

Een werknemer heeft ieder jaar recht op vakantie met behoud van loon gedurende minimaal vier keer het aantal dagen dat hij per week werkt. Dit worden de wettelijke vakantiedagen genoemd. Dat betekent dat een werknemer die veertig uur per week werkt, recht heeft op minimaal 160 verlofuren per jaar. Ben je korter dan een jaar in dienst, dan geldt de aanspraak naar evenredigheid. Ook werknemers die (langdurig) arbeidsongeschikt zijn, hebben recht op de wettelijke vakantiedagen. Veel werkgevers bieden daarnaast bovenwettelijke (extra) vakantiedagen aan.

hoe vraag je vakantiedagen aan?

De werkgever dient de werknemer elk jaar in de gelegenheid te stellen de wettelijke vakantiedagen op te nemen. Indien gewenst, moet de werknemer in de gelegenheid worden gesteld in ieder geval twee opeenvolgende weken vakantie op te nemen of tweemaal een week.

Hoe de werknemer een vakantieverzoek moet indienen bij de werkgever is meestal vastgelegd in een cao of een personeelsreglement. Veelal gaat de aanvraag schriftelijk of via een online systeem. Hoewel het vooral in drukke zomermaanden of rond de feestdagen verstandig is om vakantiedagen ruim van tevoren aan te vragen, kan een werkgever een werknemer niet verplichten voor een bepaalde datum aan te geven wanneer hij vakantiedagen wenst op te nemen.

kan de werkgever het vakantieverzoek weigeren?

De hoofdregel is dat de werkgever de vakantie vaststelt overeenkomstig de wensen van de werknemer. De werknemer dient derhalve zijn wensen voor het opnemen van vakantiedagen (schriftelijk) aan de werkgever kenbaar te maken, waarop de werkgever binnen twee weken dient te reageren. De werkgever kan alleen weigeren indien hij daarvoor gewichtige redenen heeft. Indien de werkgever niet binnen twee weken schriftelijk deze gewichtige redenen kenbaar heeft gemaakt aan de werknemer, is de vakantie vastgesteld overeenkomstig de wensen van de werknemer.

Van gewichtige redenen is niet snel sprake. Van gewichtige redenen is pas sprake indien het inwilligen van de wens van de werknemer tot een ernstige verstoring van de bedrijfsvoering leidt. Pas als het belang van de werkgever om het verzoek om vakantie af te wijzen zo zwaar weegt dat het belang van de werknemer daarvoor redelijkerwijs moet wijken, is sprake van een gewichtige reden. Voorbeelden van gewichtige redenen kunnen zijn:

• onderbezetting in een drukke periode of door ziekte en afwezigheid van collega’s;
• piekdrukte, seizoensgebonden werkzaamheden of spoedklussen waarbij de continuïteit van het bedrijf of een klantbelang in het geding is;
• onmisbaarheid van de werknemer bij bijvoorbeeld een specialistische functie of bij lopende kritieke projecten;
• veiligheidsrisico’s wanneer aanwezigheid van een betreffende werknemer vereist is om te voldoen aan wettelijke of interne veiligheidsnormen.

De werkgever kan een vastgestelde vakantie na overleg met de werknemer wegens gewichtige redenen ook weer wijzigen. De werkgever dient dan wel de schade die de werknemer lijdt, bijvoorbeeld de annuleringskosten van zijn vakantie, te vergoeden. De werknemer kan de vastgestelde vakantie alleen met instemming van de werkgever wijzigen.

afwijkende regels

Een werkgever mag (alle) werknemers verplichten vakantie op te nemen in een bepaalde periode, bijvoorbeeld omdat de onderneming in die periode is gesloten. Afspraken over een collectieve vakantie of bedrijfssluiting moeten vooraf zijn vastgelegd in een cao of arbeidsovereenkomst. Indien dit niet in een cao of arbeidsovereenkomst is opgenomen, kan de werkgever geen verplichte wettelijke vakantiedagen aanwijzen.

Voor het opbouwen en opnemen van bovenwettelijke vakantiedagen kunnen afwijkende afspraken worden gemaakt bij cao of arbeidsovereenkomst.

Wat zegt de wet over vakantiedagen aanvragen? Best veel dus, maar zowel werkgevers als werknemers doen er goed aan om heldere afspraken te maken over het opnemen van vakantiedagen om discussie te voorkomen. Heeft u vragen over het aanvragen en opnemen van vakantiedagen, neem dan vrijblijvend contact op met onze arbeidsrechtadvocaten.